Παναμάς
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
| Δημοκρατία του Παναμά
República de Panamá
| |||
|---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: Pro Mundi Beneficio
Προς όφελος του κόσμου | |||
.svg) | |||
| και μεγαλύτερη πόλη | Πόλη του Παναμά 8°59′N 79°31′W | ||
| Ισπανικά | |||
| Προεδρική Δημοκρατία | |||
| Χουάν Κάρλος Βαρέλα Ισαμπέλ Σεντ Μαλό | |||
| Ανεξαρτησία • Από την Ισπανία • Από την Κολομβία • Ισχύον Σύνταγμα | 28 Νοεμβρίου 1821 3 Νοεμβρίου 1903 11 Οκτωβρίου 1972 | ||
|
• Σύνολο • % Νερό • Σύνορα Ακτογραμμή | 75.320[1] km2 (118η) 2,9% 555 km 2.490 km | ||
| Πληθυσμός • Εκτίμηση 2016 • Απογραφή 2000 • Πυκνότητα | 4.037.043[2] (129η) 2.839.177 53,6 κατ./km2 (154η) | ||
| Α.Ε.Π. (PPP) • Ολικό (2009) • Κατά κεφαλή | 39,988 δισ. $[3] (92η) 11.542 $[3] (70η) | ||
| Α.Ε.Π. (Ονομαστικό) • Ολικό (2009) • Κατά κεφαλή | 24,754 δισ. $[3] (89η) 7.145 $[3] (68η) | ||
| ΔΑΑ (2014) |  0,765 (65η) – υψηλή | ||
| Νόμισμα | Μπαλμπόα, Δολάριο ΗΠΑ(PAB, USD) | ||
| • Θερινή ώρα | (UTC -5) (UTC -5) | ||
| Internet TLD | .pa | ||
| Κωδικός κλήσης | +507 | ||
Ο Παναμάς (ισπανικά: Panamá) είναι χώρα στην Κεντρική Αμερική που βρέχεται ανατολικά από τον Ατλαντικό και δυτικά από τον Ειρηνικό ωκεανό. Εκεί υπάρχει και μια διώρυγα με σκοπό τη σύνδεση των δύο ωκεανών, έτσι ώστε τα πλοία να μη χρειάζεται να περιπλεύσουν ολόκληρη τη Νότια Αμερική. Πρωτεύουσα της είναι η Πόλη του Παναμά. Η έκταση της χώρας είναι 75.320 τ.χλμ. και ο πληθυσμός της 4.037.043[2] κάτοικοι, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις του 2016. Η επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η Ισπανική. Απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Ισπανία στις 28 Νοεμβρίου 1821 και μετά χρειάστηκε να πολεμήσει πάλι για την ανεξαρτησία από τους Κολομβιανούς, που κέρδισε στις 3 Νοεμβρίου 1903. Το 1989 δέχθηκε αμερικανική εισβολή, με σκοπό την διασφάλιση των αμερικανικών συμφερόντων στη διώρυγα του Παναμάόταν ο τότε δικτάτορας και πρώην συνεργάτης της CIA Μανουέλ Νοριέγαυπερεκτιμώντας τις δυνάμεις του προσπάθησε να εθνικοποιήσει την διώρυγα. Σημερινός της πρόεδρος είναι ο Χουάν Κάρλο Βαρέλα. Νόμισμα έχει το μπαλμπόα.
Πίνακας περιεχομένων
[Απόκρυψη]Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχουν αρκετές θεωρίες σχετικά με την προέλευση της ονομασίας Παναμάς (Παναμά: ισπανικό όνομα). Ορισμένες υποστηρίζουν ότι η χώρα πήρε το όνομά της από ένα γηγενές δέντρο με την ίδια ονομασία, ενώ άλλες θεωρούν ότι οι πρώτοι έποικοι που έφτασαν στην περιοχή χρησιμοποίησαν την έκφραση Παναμά που σημαίνει πληθώρα πεταλούδων σε τοπική διάλεκτο, για να περιγράψουν την παρουσία πεταλούδων στην περιοχή. Η πιο διαδεδομένη άποψη υποστηρίζει ότι ένας οικισμός ψαράδων με το αρχικό όνομα Παναμά (Panamá) ευθύνεται για την ονομασία, με την ερμηνεία της παρουσίας πολλών ψαριών στην τοπική διάλεκτο. Η επίσημη εκδοχή που υποστηρίζεται και από το κράτος του Παναμά αναφέρει ότι η λέξη Παναμά σήμαινε σε τοπικές διαλέκτους την πληθώρα ψαριών, δέντρων και πεταλούδων, κάτι που χαρακτήριζε την περιοχή.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Προκολομβιανή περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ισθμός του Παναμά διαμορφώθηκε πριν 3 εκατομμύρια χρόνια όταν η φυσική γέφυρα μεταξύ Βόρειας και Νότιας Αμερικής τελικά έκλεισε και μετά τα φυτά και τα ζώα σταδιακά διέσχισαν τη φυσική γέφυρα και προς τις δυο κατευθύνσεις. η ύπαρξη του Ισθμού είχε αντίκτυπο στο διασκορπισμό ανθρώπων, καλλιέργειας και τεχνολογίας δια μέσου της αμερικάνικης ηπείρου από την εμφάνιση των πρώτων κυνηγών και τροφοσυλλεκτών μέχρι την εποχή των χωριών και των πόλεων.
Τα πιο πρώιμα τεχνουργήματα ιθαγενών που ανακαλύφθηκαν στον Παναμά περιλαμβάνουν παλαιό-ινδιάνικα πέτρινα εργαλεία.
Οι πρώτοι γνωστοί κάτοικοι της περιοχής του Παναμά φαίνεται να ήταν οι φυλές των Κουέβας και των Κοκλέ.
Οι πρώτες μέρες του 1964 βρήκαν τον Παναμά στον πυρετό μίας μετωπικής σύγκρουσης με τις Η.Π.Α., που άρχισε σαν συμβολική "μάχη των σημαιών", κλιμακώθηκε σε αιματηρό "πόλεμο των σπουδαστών" και κορυφώθηκε σε οξύτατη πολιτικοδιπλωματική ρήξη ανάμεσα στις δύο χώρες. Όλα ξεκίνησαν στις 9 Ιανουαρίου του 1964, όταν Αμερικανοί μαθητές του γυμνασίου του Μπαλμπόα ύψωσαν την αστερόεσσα και κατέβασαν το εθνικό έβλημα της χώρας που τους φιλοξενούσε, στη Διώρυγα του Παναμά, αψηφώντας τη διακρατική συμφωνία του 1963, που επέβαλε την ταυτόχρονη έπαρση και των δύο σημαιών. Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Παναμέζοι φοιτητές ξεχύθηκαν σε χρόνο μηδέν στους δρόμους με σύνθημα "Έξω οι Γιάγκηδες", έκαψαν αμερικανικά αυτοκίνητα στη λεωφόρο Κένεντι και συγκρούστηκαν με αμερικανικές δυνάμεις καταστολής, επιφορτισμένες με τη φρούρηση της Διώρυγας, όταν αποπειράθηκαν να υψώσουν τα δικά τους εθνικά εμβλήματα. Οι συγκρούσεις κλιμακώθηκαν γρήγορα, με συνέπεια 23 άτομα να χάσουν τη ζωή τους, καθώς οι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν γκλομπ, δακρυγόνα και σφαίρες για να αναχαιτίσουν τους διαδηλωτές. Πέτρα του σκανδάλου ήταν η στρατηγικής σημασίας Διώρυγα του Παναμά, που συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό και ελεγχόταν απευθείας από τον πρόεδρο των Η.Π.Α., βάσει αποικιοκρατικής συμφωνίας του 1903, η οποία καθιέρωσε το εξαιρετικά χαμηλό ετήσιο ενοίκιο των 250.000 δολαρίων. Η ρήξη απέκτησε πολιτικό χαρακτήρα με το διάγγελμα του προέδρου Ρομπέρτο Κιάρι, στις 10 Ιανουαρίου, ο οποίος ανακοίνωσε διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με τις Η.Π.Α., διεκδίκησε την ανάκτηση του εθνικού ελέγχου της χώρας του επί της διώρυγας και αξίωσε επαναδιαπραγμάτευση του ενοικίου. Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών αποκαταστήθηκαν μόνο στις 4 Απριλίου, έπειτα από παρέμβαση του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, αλλά ο έλεγχος της διώρυγας συνέχισε να αποτελεί πυροκροτητή λαϊκών διαδηλώσεων και πολιτικών, διπλωματικών ή και στρατιωτικών κρίσεων, για πολλά χρόνια ακόμα[4].
Δημογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σχεδόν τα τρία τέταρτα του συνολικού πληθυσμού ζουν στις πόλεις. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού ήταν σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2015 τα 78,47 χρόνια (75,67 χρόνια οι άνδρες και 81,39 οι γυναίκες).[5]
Διακυβέρνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το ισχύον Σύνταγμα είναι αυτό του 1972 και σημαντικές αλλαγές σε αυτό έγιναν τα έτη 1978, 1983, 1994 και 2004. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική.
Εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι πιο πρόσφατες γενικές εκλογές διεξήχθησαν το 2014.
Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο εμπορικός στόλος περιλαμβάνει 6.323 πλοία. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
Άμυνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όπως και η Κόστα Ρίκα, ο Παναμάς δεν έχει στρατό αλλά μικρές παραστρατιωτικές δυνάμεις (Fuerza Pública de la República de Panamá). Οι δυνάμεις αυτές είναι ένοπλες αστυνομικές δυνάμεις και μικρές αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις. Είναι επιφορτισμένες με τη διατήρηση της τάξης, μπορούν όμως να εκτελέσουν και στρατιωτικές επιχειρήσεις σε μικρή κλίμακα. Από το 2010 υπάγονται κατευθείαν στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως. Το Μάιο του 2008 ανακοινώθηκε η σύσταση νέας ένοπλης συνοριοφυλακής, η οποία θα επιχειρεί στην μεθόριο με την Κολομβία με στόχο την αναχαίτιση φορτίων κοκαΐνης και όπλων και τη σύλληψη αριστερών ανταρτών που εισέρχονται στο έδαφος της χώρας[6].
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Επίσημη εκτίμηση έκτασης Παναμά
- ↑ 2,0 2,1 Επίσημη εκτίμηση
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «World Economic Outlook Database». ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε στις 18-10-2009.
- ↑ Αντιαμερικανική εξέγερση στον Παναμά, Ιστορικό Λεύκωμα 1964, σελ. 116-119, Καθημερινή (1997)
- ↑ CIA World Fact Book
- ↑ Ναυτεμπορική, Παναμάς: η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη σύσταση νέας, ένοπλης συνοριοφυλακής, με πληροφορίες από ΑΠΕ, 17/05/2008
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Προεδρία του Παναμά (Ισπανικά)
- Γραφείο Τουρισμού του Παναμά (Αγγλικά)
- Διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Παναμά, Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου