Μονακό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

     Αυτό το λήμμα αφορά την ευρωπαϊκή χώρα. Για άλλες χρήσεις, δείτε: Μονακό (αποσαφήνιση).

Συντεταγμένες: 43°44′00″N 7°25′00″E

Πριγκιπάτο του Μονακό Principauté de Monaco Principatu de Múnegu
Σημαία Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: Deo Juvante (Λατινικά: Θεού βοηθούντος)
Εθνικός ύμνος: Hymne Monégasque (Ύμνος των Μονεγάσκων) 0:00
Η θέση του Μονακό (πράσινο) στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (σκούρο γκρι)
Πρωτεύουσα	Μονακό
Επίσημες γλώσσες	Γαλλικά
Πολίτευμα	Συνταγματική Μοναρχία
Πρίγκιπας Υπουργός του Κράτους	Αλβέρτος Β΄ Σερζ Τελ
Ανεξαρτησία • αρχίζοντας από τονΟίκο των Γκριμάλντι Σύνταγμα	1297 17 Δεκεμβρίου 1962 (τροποποιήθηκε στις 2 Απριλίου 2002)
Έκταση  • Σύνολο  • Σύνορα Ακτογραμμή	1,95 km2 (232η) 4,4 km 4,1 km
Πληθυσμός  • Εκτίμηση 2015  • Απογραφή 2008  • Πυκνότητα	38.400[1] (218η) 31.109[2]  19.200 κατ./km2 (2η)
Α.Ε.Π. (PPP)  • Ολικό (2007)  • Κατά κεφαλή	976 εκατ. $ [3] (179η)  70.670 $ (50.000 €,υπολογ. Σεπτ. 2007) (2/3η)
ΔΑΑ (2003)	0.946 (16η) – υψηλή
Νόμισμα	Ευρώ (€ EUR)
Ζώνη ώρας  • Θερινή ώρα	CET (UTC +1) (UTC +2)
Internet TLD	.mc
Κωδικός κλήσης	+377

Το Μονακό (γαλλικά: Monaco,μονεγασκικά: Mùnegu, αρχ. ελλ:Μόνοικος), είναι μικρό πριγκιπάτο τηςΚυανής Ακτής. Περιβάλλεται στις τρεις πλευρές του από τη Γαλλία και στην τέταρτη από τη Μεσόγειο. Αποτελεί το πιο πυκνοκατοικημένο κράτος στον κόσμο.^[4] Οι κάτοικοί του αποκαλούνται Μονεγάσκοι.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Γεωγραφία του Μονακό

Το Μονακό βρίσκεται κατά μήκος τηςΜεσογείου, επί της Κυανής Ακτής, στα μισά της διαδρομής μεταξύ της Νις και των ιταλικών συνόρων. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του Πριγκιπάτου (όσον αφορά το Ωκεανογραφικό Μουσείο) είναι 43°43′49″N 7°25′36″E^[7].

Το Μονακό είναι το δεύτερο μικρότερο ανεξάρτητο Κράτος παγκοσμίως, μετά το Βατικανό. Το έδαφός του εκτείνεται σε μια λωρίδα στεριάς μεγέθους 4.100 μέτρων κατά μήκος της Μεσογείου Θάλασσας και το πλάτος της ποικίλει από 1.050 έως 350 μέτρα, για συνολική έκταση της τάξεως των 202 εκταρίων (2 τ.χλμ.). Το ύψιστο ύψος είναι 164 μέτρα και υψηλότερο σημείο είναι μια κορυφή του Όρους Αζέλ, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 1.150 μέτρων. Η Πλατεία του Παλατιού βρίσκεται στα 62 μέτρα.

Η παραλία που διαμορφώθηκε επί της νέας προκυμαίας

Το Πριγκιπάτο μετρά 5.469 μέτρα συνοριακής γραμμής με την Γαλλία (μεταξύ των οποίων: 3.274 μέτρα με την κοινότητα του Μπωσολέιγ, 1.341 μέτρα με το Καπ-ντ'Άιγ, 464 μέτρα με την Ροκεμπρύν-Καπ-Μαρτέν και 390 μέτρα με την Λα Τυρμπί), καθώς και 3.829 μέτρα ακτογραμμής (λιμάνι και παραλία). Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, μεγάλα έργα έδωσαν την δυνατότητα στο Μονακό να επεκταθεί κατά σχεδόν 40 εκτάρια, τα οποία κερδήθηκαν, κατά βάση, από την θάλασσα, μέσω επιχωματώσεων. Τα πρώτα έργα επιχωματώσεων ξεκίνησαν το 1865 για την δημιουργία σιδηροδρομικής γραμμής, η οποία ακολουθήθηκε, λίγο καιρό αργότερα, από την ίδρυση τη πρώτης επιχειρηματικής συνοικίας στη Φονβιέιγ, που έδωσε την δυνατότητα να κερδηθούν περίπου 5,5 εκτάρια από την θάλασσα. Ο βυθός του λιμανιού του Μονακό στη συνέχεια μπαζώθηκε και, στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, κατασκευάστηκαν το Grimaldi Forum και το Larvotto^[8]. Το 1965, με μια πρωτοβουλία του Ρενιέ Γ΄ και με στόχο την ποικιλία στις δραστηριότητες της πόλης, η κατασκευή της συνοικίας της Φονβιέιγ έδωσε την δυνατότητα δημιουργίας 220.000 μ² νέων πρόσθετων οικοδομικών εκτάσεων καθώς και ενός νέου λιμανιού. Η συνοικία αυτή φιλοξενεί μεταξύ άλλων το στάδιο Λουί Ντε καθώς και ένα μεγάλο χώρο εμπορικών καταστημάτων^[9]. Η επέκταση του Λιμανιού του Μονακό επίσης πραγματοποιήθηκε με κατεύθυνση την θάλασσα.

Η κατασκευή μιας ημιπλεούμενης προκυμαίας μήκους 352 μέτρων για ένα συνολικό βάρος της τάξεως των 163.000 τόνων το 2003 έδωσε την δυνατότητα κατασκευής 360 θέσεων στάθμευσης, 25.000 m² αποθηκευτικών χώρων, 2 θαλάσσιους σταθμούς καθώς και διοικητικά και εμπορικά γραφεία^[10]. Η τεχνητή επιχωμάτωση με την οποία συνδέεται η προκυμαία έδωσε την δυνατότητα κέρδους ενός εκταρίου γης και είδε την δημιουργία ενός συμπλέγματος κατοικιών έκτασης 15.000 m^2[11]. Το 2006, ο Αλβέρτος Β΄ του Μονακό είχε επισήμως ξεκινήσει διαγωνισμό για την ανάληψη της υλοποίησης του σχεδίου επέκτασης του λιμανιού προς την θάλασσα, έχοντας ως στόχο το κέρδος περίπου 10 εκταρίων γης επί της θάλασσας. Το σχέδιο αυτό, με εκτιμώμενο κόστος της τάξης των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ, θα έδινε την δυνατότητα κατασκευής περίπου 275.000 m² κτιριακών εγκαταστάσεων^[12] και θα είχε χρονοδιάγραμμα μέχρι το 2023, με τα πρώτα κτίρια να παραδίδονται προς εκμετάλλευση το 2014^[8]. Ωστόσο εγκαταλείφτηκε το 2008, με επίσημη δικαιολογία τον οικολογικό αντίκτυπο αλλά και τον οικονομικό, καθώς η Ευρώπη εισερχόταν σε περίοδο οικονομικής κρίσης^[13]. Τελικώς, προτιμήθηκε ένα σχέδιο, λιγότερο ακριβό, αλλά το οποίο σήμανε την επιστροφή στην κατασκευή υψηλών κτιρίων: την κατασκευή διπλού πύργου 49 ορόφων, την Τουρ Οντεόν.

Συνοικίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Συνοικίες του Μονακό

Το Μονακό είναι χωρισμένο σε δέκα τμήματα τα οποία αποτελούνται από 4 συνοικίες, οι οποίες αντιστοιχούν στις παλαιές κοινότητες. Το κάθε τμήμα είναι χωρισμένο, το ίδιο, σε νησίδες (επίσης γνωστές πολεοδομικά συγκροτήματα):

Οι 10 τωρινές συνοικίες του Μονακό(ενημέρωση το 2008).

Nº	Τμήμα	Έκταση (m²)	Πληθυσμός (κατ.)	Πυκνότητα (κατ./km²)	Νησίδες	Σχόλια (Έκταση και πληθυσμός κατά την απογραφή του 2008)
Παλαιό Δήμος της Πόλης του Μονακό
05	Πόλη του Μονακό	185.466	975	5.257	19	Η παλαιά πόλη χτισμένη επί του« Βράχου » μεταξύ των δύο λιμανιών, προσβάσιμη στα νοτιοανατολικά της Λεωφόρου Αλβέρτου Β΄ η οποία περνάει κάτω από το Πριγκιπικό Παλάτικαι συναντά την Λεωφόρο της Πορτ Νεβ. Περιλαμβάνει την Avenue des Remparts και τηνAvenue Saint-Martin.
Παλαιός Δήμος του Μόντε-Κάρλο
01	Μόντε-Κάρλο / Σπελύγκ	295.392	2.874	9.729	20	Από το Boulevard des Moulins έως τηνAvenue de la Madone. Περιλαμβάνει τα καζίνο και τις κυριότερες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις στα βόρεια του Λιμανιού του Ηρακλή τις οποίες πλευρίζουν ηAvenue John Kennedy και τοBoulevard Louis IIπου περνά από την υπόγεια σήραγγα υπό το Auditorium Rainier III και το Ξενοδοχείο Φερμόν. Περιλαμβάνει τους κήπους της Petite Afrique και του Café de Paris
02	Λα Ρους / Σαιν-Ρομάν	105.189	3.102	29.490	17	Συνοικία που βρίσκεται στα βορειοδυτικά, περιμετρικά τηςAvenue de l’Annonciade και του Κάστρου Περιγκόρ, μεταξύ των ανατολικών συνόρων τουΜπωσολέιγ και του δυτικού τμήματος του Boulevard d’Italie. Συμπεριλαμβάνονται το Boulevard du Ténao και τα Λασέ Σαιν-Λεόν.
03	Λαρβοτό / Μπα Μουλέν	336.796	5.091	15.116	17	Στα βορειοανατολικά, κατά μήκος των λεωφόρων του Λαρβοτό και της Πριγκίπισσας Γκρέις (στο μονεγάσκικο τμήμα τους) και συνορευόμενο με τοΡοκεμπρύν-Καπ-Μαρτέν. Περιλαμβάνει τις δύο κύριες παραλίες του Μονακό (προστατεύονται από προκυμαίες-κυματοθραύστες), μεταξύ, ως προς το βόρειο τμήμα, την επιχωματωμένη χερσόνησο τουMéridien Beach Plaza και του Monte Carlo Sporting Club, και, ως προς το νότιο, το Grimaldi Forum και τονΙαπωνικό Κήπο.
10	Σαιν-Μισέλ	142.298	3.519	24.730	24	Από την λεωφόρο της Πριγκίπισσας Καρλότας ως τοPark Palace. Μικρή ζώνη κατοικιών στο κέντρο του Κρατιδίου.
Παλαιός Δήμος της Λα Κονταμίν
04	Κονταμίν	267.324	3.694	13.818	28	Συνοικία που περιτριγυρίζει τοΛιμάνι του Ηρακλήκαι την Πλατεία της Αγοράς.
07	Λα Κολ	175.811	2.627	14.942	15	Από τις οδούς Πλατί και Παστέρ ως την Λεωφόρο Καρόλου Γ΄. Βρίσκεται στα δυτικά σύνορα τουΚαπ ντ'Άιγ.
08	Λε Ρεβουάρ	075.699	2.494	32.946	11	Από την οδό Εκτόρ Οτό ως την οδό Ονορέ Λαμπάντ. Υψηλότερη συνοικία, βρίσκεται στα δυτικά σύνορα της Λα Τυρμπί και τουΜπωσολέιγ, κατά μήκος της Moyenne Corniche (RN 7).Εξωτικός Κήπος του Μονακό.
09	Μονεγκέτι / Λεωφόρος του Βελγίου	104.249	3.131	30.034	17	Από την λεωφόρο Ρενιέ Γ΄ ως την λεωφόρο του Βελγίου.
Εδάφη που κερδήθηκαν από την θάλασσα μετά το 1970
06	Φονβιέιγ	334.970	3.602	10.753	10	Συνοικία που κατασκευάστηκε το 1971 (πήρε την θέση του λιμανιού της Φονβιέιγ) και επεκτάθηκε μέσω μιας επιπλέουσας προβλήτας που κατασκευάστηκε.
11	Λε Πορτιέ	275.000	—	—	—	Η κατασκευή έχει προβλεφτεί να αρχίσει από το 2014 στα δυτικά της πόλης του Μονακό, πέρα από την Λεωφόρο Λουδοβίκου Β΄, μεταξύ της βόρειας προβλήτας του Λιμανιού του Ηρακλή και τουGrimaldi Forum (στα νότια των παραλιών). Καθώς αυτή η ζώνη δεν είναι ακόμη χτισμένη, δεν συμπεριλαμβάνεται στην συνολική έκταση του Πριγκιπάτου.
*	Μονακό	2.023.094	31.109	15.377	178	(απογραφή 2008)
		2.023.094	36.371	17.977	178	(εκτίμηση τέλους Δεκεμβρίου 2011)

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κλίμα του Μονακό είναι μεσογειακού τύπου με ήπιους και υγρούς χειμώνες και ζεστά και ξηρά καλοκαίρια με μεγάλη ηλιοφάνεια. Η μέση θερμοκρασία κατά τον 20ό αιώνα, για περισσότερα από 75 χρόνια παρακολούθησης ήταν της τάξεως των 16,3 °C. Η μέση θερμοκρασία ποικίλει μεταξύ 10,2 °C τον Ιανουάριο και 23,7 °C τον Αύγουστο. Η μέση ετήσια ηλιοφάνεια είναι της τάξεως των 2.583 ωρών και ο αριθμός βροχερών ημερών δεν ξεπερνά τις 62 ετησίως.

[απόκρυψη]Κλιματικά δεδομένα Μονακό
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μαρ	Απρ	Μαι	Ιουν	Ιουλ	Αυγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Μέση Υψηλότερη° C (°F)	12.3	12.5	14.0	16.1	19.4	23.0	25.8	25.9	23.8	19.9	16.1	13.4	18,5
Μέση Ημερήσια °C (°F)	10.2	10.4	11.8	13.9	17.1	20.8	23.5	23.7	21.6	17.8	14.0	11.4	16,4
Μέση Χαμηλότερη °C (°F)	8.1	8.2	9.6	11.6	14.8	18.5	21.2	21.5	19.3	15.6	11.9	9.3	14,1
Κατακρημνίσειςmm (ίντσες)	82.7 (3.256)	76.4 (3.008)	70.5 (2.776)	62.2 (2.449)	48.6 (1.913)	36.9 (1.453)	15.6 (0.614)	31.3 (1.232)	54.4 (2.142)	108.2 (4.26)	104.2 (4.102)	77.5 (3.051)	768,5 (30,256)
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων	6.8	6.4	6.1	6.3	5.2	4.1	1.9	3.1	4.0	5.8	7.0	6.0	62,7
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας	148.8	152.6	201.5	228.0	269.7	297.0	341.0	306.9	240.0	204.6	156.0	142.6	2.668,7
Πηγή: Ιστοσελίδα του Μονακό[14] Συγκοινωνίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα] Η χώρα εξυπηρετείται από σιδηροδρομικό δίκτυο. Οι αεροπορικές συγκοινωνίες εξυπηρετούνται από ένα ελικοδρόμιο. Το πλησιέστερο αεροδρόμιο είναι το Αεροδρόμιο Κοτ ντ' Αζύρ, στη Νίκαια της Γαλλίας.[15] H οδήγηση γίνεται στη δεξιά πλευρά του δρόμου.