Το Βελιγράδι (σερβικά: Београд, που σημαίνει Λευκή Πόλη), είναι η πρωτεύουσακαι μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας. Βρίσκεται στη συμβολή των ποταμώνΣάβου και Δούναβη, εκεί όπου η πεδιάδα της Παννονίας συναντά τα Βαλκάνια. Η κυρίως πόλη έχει πληθυσμό 1,23 εκατομμύρια, ενώ πάνω από 1,65 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν μέσα στα διοκητικά της όρια.

Ενας από τους σημαντικότερους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ευρώπης, ο Πολιτισμός Βίντσα, αναπτύχθηκε στην περιοχή του Βελιγραδίου την 6η χιλετία π.Χ. Στην αρχαιότητα κατοίκησαν την περιοχή Θρακο-Δάκες και μετά το 279 π.Χ. την πόλη κατέλαβαν οι Κέλτες, ονομάζοντάς τη Σίνγκιντουν. Καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους επί της βασιλείας τουΑυγούστου και απέκτησε δικαιώματα πόλης στα μέσα του 2ου αιώνα. Εποικίσθηκε από τους Σλάβους τη δεκαετία του 520 και άλλαξε χέρια αρκετές φορές μεταξύ της Βυζαντινής, τηςΦραγκικής και της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας και του Βασιλείου της Ουγγαρίας, πριν γίνει πρωτεύουσα τουΣέρβου βασιλιά Στέφανου Ντραγκούτιν(1282–1316). Το 1521 το Βελιγράδι κατακτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και έγινε η έδρα τουΣαντζακίου του Σμεντέρεβο. Συχνά περνούσε από την κυριαρχία των Οθωμανών σε εκείνη των Αψβούργων, με την καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους της πόλης κατά τους Αυστροοθωμανικούς πολέμους. To Bελιγράδι ξαναέγινε πρωτεύουσα της Σερβίας το 1841. ΤοΒόρειο Βελιγράδι παρέμεινε η νοτιότερη κτήση των Αψβούργων μέχρι το 1918, οπότε η πόλη επανενώθηκε. Ως στρατηγική θέση, η πόλη αποτέλεσε πεδίο μάχης σε 115 πολέμους και ισοπεδώθηκε 44 φορές. Το Βελιγράδι ήταν πρωτεύουσα της Γιουγκοσλαβίας (σε διάφορες μορφές διακυβέρνησης) από την ίδρυσή της το 1918 μέχρι την τελική της διάλυση το 2006.

Το Βελιγράδι έχει ειδικό διοικητικό καθεστώς εντός της Σερβίας και είναι μια από τις πέντε, κατά τη στατιστική, περιφέρειές της. Η μητροπολιτική της περιοχή διαιρείται σε 17 δήμους, καθένα με δικό του τοπικό συμβούλιο. Καταλαμβάνει το 3,6% της έκτασης της Σερβίας και στην πόλη ζει το 22,5% του πληθυσμού της χώρας. Είναι η μεγαλύτερη πόλη της πρώηνΓιουγκοσλαβίας και η 4η μεγαλύτερη στα Βαλκάνια μετά την Κωνσταντινούπολη, την Αθήνακαι το Βουκουρέστι.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Βελιγράδι βρίσκεται 117 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, στη συμβολή των ποταμών Σάβου και Δούναβη. Ο ιστορικός πυρήνας του Βελιγραδίου, Καλεμέγκνταν, βρίσκεται στις δεξιές όχθες και των δύο ποταμών. Από το 19ο αιώνα η πόλη επεκτείνεται προς νότο και ανατολάς. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Νόβι Μπέογκραντ (Νέο Βελιγράδι) χτίστηκε στην αριστερή όχθη του ποταμού Σάβου, συνδέοντας το Βελιγράδι με το Ζέμουν. Με την πόλη ενώνονται επίσης μικρότερες οικιστικές κοινότητες κατά μήκος του Δούναβη, όπως οι Κρνιάτσα, Κότεζ και Μπόρτσα, ενώ το Πάντσεβο, έντονα βιομηχανική δορυφορική πόλη, παραμένει ξεχωριστή. Η πόλη έχει μια αστική έκταση 360 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ μαζί με τη μητροπολιτική της περιοχή καταλαμβάνει 3.223 τ.χ. Σε όλη την ιστορία το Βελιγράδι υπήρξε σταυροδρόμι μεταξύ Δύσης και Ανατολής.

Στη δεξιά όχθη του Σάβου το κεντρικό Βελιγράδι έχει έδαφος λοφώδες, με υψηλότερο σημείο του κυρίως Βελιγραδίου το λόφο Τόρλακ στα 303 μ. Νότια της πόλης βρίσκονται τα βουνάΆβαλα(511 μ.) και Κοσμάι (628 μ.). Κατά μήκος του Σάβου και του Δούναβη η γη είναι κυρίως επίπεδη, αποτελούμενη από προσχωσιγενείς πεδιάδες και οροπέδια από μάργα.

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεγάλη σκάλα στο Πάρκο Κάλεμεγκνταν και θέα πάνω από τον ποταμό Σάβο .

Το Βελιγράδι βρίσκεται στην υγρή υποτροπικήκλιματική ζώνη με τέσσερις εποχές και ομοιόμορφα κατανεμημένο υετό. Οι μέσες μηνιαίες θερμοκρασίες ποικίλλουν από 1,4 °C τον Ιανουάριο μέχρι 23,0 °C τον Ιούλιο, με μέσο ετήσιο 12,5 °C. Υπάρχουν, κατά μέσο όρο, 31 ημέρες το χρόνο, που η θερμοκρασία ξεπερνά τους 30 °C και 95 που ξεπερνά τους 25 °C. Το Βελιγράδι δέχεται περίπου 690 χιλιοστά υετού το χρόνο, με υγρότερα τα τέλη της άνοιξης. Ο μέσος ετήσιος αριθμός ωρών ηλιοφάνειας είναι 2.112.

Η υψηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία στο Βελιγράδι είναι 43,6 °C στις 24 Ιουλίου 2007, ενώ, στο άλλο άκρο, η χαμηλότερη ήταν −26,2 °C στις 10 Ιανουαρίου 1893.

[απόκρυψη]Κλιματικά δεδομένα Βελιγραδίου (1981-2010)
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μαρ	Απρ	Μαι	Ιουν	Ιουλ	Αυγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Μέγιστη Υψηλότερη °C (°F)	20.7	23.9	28.8	32.2	34.9	37.4	44.5	42.5	37.5	30.7	28.4	22.6	44,5
Μέση Υψηλότερη° C (°F)	3.6	6.1	12.6	18.3	24.1	27.3	29.0	29.2	24.7	18.4	10.4	5.2	17,4
Μέση Ημερήσια °C (°F)	0.7	1.5	7.4	12.8	17.9	21.5	23.8	23.1	18.2	14.1	6.0	1.5	12,3
Μέση Χαμηλότερη °C (°F)	−2.7	−1.5	3.4	7.5	12.4	15.8	17.3	17.5	13.1	7.9	3.8	−1.4	6,5
Ελάχιστη Χαμηλότερη °C (°F)	−20.9	−18	−12.4	−3.4	2.5	6.5	9.4	6.7	4.7	−4.5	−7.8	−13.4	−20,9
Κατακρημνίσειςmm (ίντσες)	40.0 (1.575)	37.4 (1.472)	40.8 (1.606)	51.4 (2.024)	65.0 (2.559)	90.4 (3.559)	59.7 (2.35)	50.4 (1.984)	40.1 (1.579)	39.9 (1.571)	44.2 (1.74)	44.5 (1.752)	603,8 (23,772)
% υγρασίας	78	71	63	61	61	63	61	61	67	71	75	79	68
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων(≥ 0.1 mm)	10	8	8	9	9	10	8	6	5	5	10	10	98
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας	72.2	101.7	153.2	188.1	242.2	260.9	290.8	274.0	204.3	163.1	97.0	64.5	2.111,9