Η Βαρκελώνη (στα καταλανικά και τα ισπανικά Barcelona, 'Μπαρσελόνα' και 'Μπαρθελόνα' αντίστοιχα) είναι πόλη τηςΙσπανίας, πρωτεύουσα της Αυτοδιοικούμενης Περιφέρειας τηςΚαταλωνίας. Σήμερα αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη πόλη του Ισπανικού κράτους όσον αφορά τον πληθυσμό και την οικονομία μετά την Μαδρίτη. Η μητροπολιτική της περιοχή έχει έναν πληθυσμό της τάξης των 5 εκατομμυρίων κατοίκων, από τα οποία τα 4,5 εκατομμύρια ζούνε ειδικότερα στους 36 δήμους της αστικής της περιοχής, κάτι που την κάνει τη μεγαλύτερη μητρόπολη του ευρύτερου μεσογειακού χώρου.

Η πόλη έχει μακρά ιστορία. Η σημερινή πόλη ιδρύθηκε κατά τον πρώτο αιώνα στην θέση του παλαιοϊβηρικού Μπάρκενο και ονομάστηκε από τους Ρωμαίους Colonia Iulia Augusta Paterna Faventia Barcino. Κατά τον 2ο αιώνα χτίστηκαν τείχη και η πόλη άρχισε να μεγαλώνει ως τμήμα της ρωμαϊκής επαρχίας που είχε όμως πρωτεύουσα την Tarraco, σημερινήΤαρραγόνα.

Το 415 πέρασε στα χέρια των Βησιγότθωνκαι μετά από αυτούς στα χέρια τωνΦράγκων του Καρλομάγνου. Κατά το 985κατακτήθηκε από τους Άραβες για να ελευθερωθεί σύντομα από τον κόμη Borrell II το 988, οπότε και ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη κομητεία.

Το 1137 ο κόμης Ραμόν Μπερενγκέρ Δ΄ (Ramon Berenguer IV) νυμφεύτηκε την κόρη του βασιλιά της Αραγωνίας (με πρωτεύουσα την Θαραγόθα). Το 1228κατακτήθηκαν οι Βαλεαρίδες, το 1232 ηΒαλένθια, το 1282 η Σικελία και το 1311 για μια μικρή περίοδο το δουκάτο των Αθηνών(κατά την εποχή της λατινοκρατίας μετά την πτώση της Πόλης το 1204).

Κατά τον 15ο αιώνα η πόλη ήταν στην μεγαλύτερη ακμή της και από αυτήν την εποχή έχουν μείνει και πολλά σημαντικά κτίρια, όπως ο καθεδρικός και άλλα στο σημερινό μπαρι γκοτικ (γοτθική γειτονιά). Κατά τον πόλεμο της διαδοχής το 1705-1714 καταλύθηκε η αυτονομία της Καταλωνίας από γαλλο-καστιλλιάνικες δυνάμεις. Έκτοτε η Καταλωνία και η Βαρκελώνη ανήκουν στην Ισπανία.

Η αναγέννηση της πόλης ξεκίνησε κατά το1850 με την γρήγορη εκβιομηχάνιση της. Κατά το 1900 η πόλη είχε ισχυρή αστική τάξη εμπόρων και βιομηχάνων που επέτρεψε την ανάπτυξη των τεχνών και τηςαρχιτεκτονικής. Σημαντικό παράδειγμα, τα κτίρια του Αντόνι Γκαουντί.

Το 1929 ο πληθυσμός της πόλης έφθασε το 1.000.000 κατοίκων. Τον ίδιο χρόνο φιλοξένησε την Διεθνή Έκθεση, ένα πολύ σημαντικό γεγονός της εποχής, για το οποίο δημιουργήθηκαν πολλοί ειδικοί εκθεσιακοί χώροι και ένα «ισπανικό χωριό» στον λόφο του Μοντζουικ. Το 1992η Βαρκελώνη φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, με τα περισσότερα γήπεδα επίσης στονχώρο του Μοντζουικ. Οι αγώνες ήταν μεγάλη επιτυχία για την πόλη που μεταμορφώθηκε, αφήνοντας το στυλ της παρηκμασμένης βιομηχανικής πόλης. Κατά τον Ισπανικό εμφύλιο η πόλη αποτέλεσε προπύργιο των Δημοκρατικών και ιδιαίτερα της αναρχικής συνιστώσας. Μέχρι και σήμερα, η CNT-FAI, αναρχοσυνδικαλιστική ομοσπονδία, έχει δύναμη στην πόλη.

Σήμερα η Βαρκελώνη είναι μια από τις πιο επιθυμητές πόλεις για τουρισμό του Σαββατοκύριακου στην Ευρώπη και διαθέτει καλή ποιότητα ζωής. Πλούσια πολιτιστική ζωή (παιδιά της πόλης είναι ο Σαλβαδόρ Νταλί, ο Χουάν Μιρό, ο Αντόνι Γκαουντί και για ένα διάστημα και ο Πάμπλο Πικάσσο), μεσογειακό κλίμα, πολύ καλές ευκαιρίες διασκέδασης (πολλά μπαρ, καλά κλαμπ) και ψυχαγωγίας (μερικά πολύ καλά μουσεία όπως το MNAC και MACBA) και καλές θέσεις εργασίας. Το 1992, η καταλωνική πρωτεύουσα διοργάνωσε την25η θερινή Ολυμπιάδα